Ponieważ na naszym Forum wciąż przewija się temat Lotniska w Małaszewiczach postanowiłem zaproponować taki temat aby zebrać i gromadzić tu wszystkie wiadomości na temat Bazy Lotniczej w Małaszewiczach i wszystkich informacji z nią związanych. Bo przecież jakby nie było baza korzystała z umocnień carskich w mniejszym lub większym stopniu. Może dzięki temu tematowi dowiemy się jakiś innych ciekawostek o fortyfikacjach, a wiem, że tematem bazy również interesuje się wielu ludzi, którzy być może dysponują wiedzą na jej temat której my nie posiadamy.

No to zaczynamy, na początek krótki wstęp: W drugiej połowie lat trzydziestych Sztab Główny WP wybiera Lubelszczyznę jako główną bazę zaopatrzeniową i szkoleniową dla lotnictwa, poprzez wyznaczenie sieci lotnisk polowych i stałych. Chyba nie muszę się zbytnio rozpisywać dlaczego Lubelszczyzna wspomnę tylko dla mniej wtajemniczonych: Biała Podlaska zakłady Lotnicze PWS i lotnisko Fabryczne, Lublin Zakłady Lotnicze LWS z lotniskiem, Dęblin Szkoła Lotnicza. Jak widać zaplecze szkoleniowe i zaopatrzeniowe już istniało należało je teraz tylko bardziej rozbudować i tak się też stało. W 1936 roku rozpoczęto budowę lotniska w Małaszewiczach i bazy paliwowej, które praktycznie było rozbudowywane z małymi przerwami aż do wybuchu wojny. Dlaczego Małaszewicze wybrano?
W planach Naczelnego d-ctwa, Brześć miał odgrywać rolę bardzo szczególną w przypadku agresji ze strony ZSRR to właśnie w Brześciu miała się odbyć koncentracja sił polskich i z Brześcia miało nastąpić decydujące uderzenie. No dobrze, ktoś powie ale w Brześciu przecież istniało Lotnisko, oczywiście ale aby zgromadzić odpowiednie siły do decydującego ataku było oczywiście zbyt małe, a więc było przewidziane dla samolotów myśliwskich, a ponadto rzeka Bug była dodatkowym zabezpieczeniem, dla tak dużego lotniska z dobrze rozwiniętym zapleczem technicznym i materiałowym.

Taka ciekawostka.
Jak wiadomo baza lotnicza mocno ucierpiała w wyniku nalotów we wrześniu 1939 roku.
Pozostałości budynków zostały później "zagospodarowane" przez miejscowych, którzy pozyskiwali z ruin materiały budowlany. Warto zwrócić uwagę, na niektóre budynki mieszkalne np. w Małaszewiczach Małych/Dużych - te z czerwonej cegły najpewniej są "po lotniskowe". Przed wojną zdecydowana większość zabudowwań wiejskich była drewniana.

Resztki fundamentów budowli lotniskowych można jednak jeszcze odnaleźć w lasku na terenie danej bazy lotniczej k. Małaszewicz Małych.

Położenie Małaszewicz było dodatkowym atutem, a więc bliskość do Brześcia i Białej Podl, połączenie drogowe i kolejowe Warszawa-Brześć, ponadto rozległy teren o bardzo nikłym zalesieniu, a więc nie trzeba było karczować lasów.
To Małaszaewicze zostały wybrane jako baza dla samolotów PZL-37 Łoś w której następowało uzbrajanie i całkowite wyposażenie tych samolotów.
Również lotnisko w Małaszewiczach od sierpnia 1939r stało się bazą polskich jednostek spadochronowych, z której to miano organizować desanty dywersyjne na teren Prus wsch. Do który jednak nie doszło z powodu zniszczenia wszystkich samolotów przydzielonych do tej jednostki już w pierwszym dniu wojny.
Lotnisko w działaniach wojennych 1939 roku nie odegrało poważniejszej roli, gdyż od pierwszego dnia wojny stało się celem dla Luftwaffe i pomimo, że na lotnisku w przededniu wojny stacjonowało około 70 samolotów różnego typu, to nie potrafiło się skutecznie obronić przed niemieckimi nalotami bombowymi w wyniku których zostało zniszczonych wiele samolotów i obiektów lotniskowych.
Może teraz trochę postarajmy się odtworzyć układ obiektów na lotnisku, jest to o tyle trudne, że po za ogólnymi informacjami o lotnisku i jego roli jest bardzo mało zachowany na ten temat materiałów. Może na początek układ dróg pasów który pomoże nam później lepiej odtworzyć rozkład obiektów lotniskowych.
Lotnisko w Małaszewiczach posiadało jeden główny utwardzony pas startowy który znajdował się w środkowej części bazy, prowadziły do niego trzy utwardzone drogi kołowania wschodnia i zachodnia, oraz południowo zachodnia. w północnej części lotniska, wzdłuż drogi warszawskiej znajdowała się droga kołowania i komunikacyjna zarazem. Po wkroczeniu Niemców droga ta została zniszczona w skutek ułożenia torów.
A więc jak widać układ głównych dróg nie wiele się zmienił.

Na terenie bazy lotniczej wybudowano 14 hangarów które zostały rozmieszczone w różnych jej częściach przy czym największe skupisko hangarów znajdowało się w północno środkowej części, następnie hangary zostały zlokalizowane w północno - zachodnim narożniku i południowo - zachodnim narożniku. Hangary był wybudowane w zasadzie w dwóch wariantach tzn: większe z zaokrąglonymi dachami i mniejsze z płaskimi skośnymi dachami. Oczywiście na dzień dzisiejszy odtworzenie dokładnej zabudowy terenu lotniska bez archiwalny planów jest niemożliwe z uwagi na fakt iż ten teren został mocno zmieniony w wyniku wieloletniej eksploatacji, choć można by się pokusić o sporządzenie orientacyjnego rozmieszczenia zabudowy na podstawie archiwalnych zdjęć. Na terenie bazy również został wzniesiony szereg innych budynków pomocniczych tzn: koszarowce, garaże, magazyny, zbiorniki paliwowe, budynki mieszkalne. Również należało by wspomnieć, że na terenie bazy istniały (przynajmniej przez jakiś czas) budynki mieszkalne które powstały przed pojawieniem się na tych terenach wojska. No i może na zakończenie na teren bazy prowadziły 3 bramy zlokalizowane w północnej części lotniska przy obecnej drodze K-2, zachowana brama przy tak zwanym szerokim torze była główną bramą zlokalizowaną w pobliżu koszarowców i sztabu, z uwagi na fakt iż w tym miejscu teren był najgęściej zabudowany, należy przypuszczać że stanowił on serce bazy ( 1 ). Północno-zachodnia część zabudowana hangarami i budynkami mieszkalnymi ( 2 ) stanowi drugie skupisko budowli i wreszcie Południowo- zachodnia część ( 3 ) o najrzadszej zabudowie która to wydaje się najmniej ucierpiała w wyniku nalotów w 1939 roku choć nie obeszło się bez zniszczeń. W późniejszym okresie rozwineła się zabudowana w rejonie północno- wschodniego narożnika choć nie była ona tak gęsta jak w przypadku pozycji ( 1 ).

Hangary w rejonie 3. z tego co wiem zostały zbudowane przez Niemców. Generalnie to oni rozpoczęli budowę węzła/portu przeładunkowego w Małaszewiczach na potrzeby militarne tj. przygotowania do ataku na ZSRR. Wcześniej głównym węzłem był Brześć, który od wrzesnia 1939 był w rękach radzieckich.
Co do skutków bombardowań z września 1939 roku to większość budowli zostały zniszczona. Podobnoczęść ocalałych hangarów została rozebrana i wywieziona przez sowietów po tym, jak na krótko znaleźli się w tym rejonie w 1939 roku.

Fotografia przedstawia lotnisko w Małszewiczach już po wycofaniu się Niemców - ładnie widoczny zniszczony ładunkami wybuchowymi pas startowy. Fotka z forum odkrywcy.

Zgadza się, że krąży taka relacja o rozebraniu i wywiezieniu przez sowietów hangarów, podobna relacja istnie na temat fabrycznego lotniska w Białej Podlaskiej, ale czy oby na pewno jest ona zgodna z prawdą? Co raz więcej ukazujących się zdjęć na allegro czy też na innych serwisach wykonanych przez Niemców po wkroczeniu na te tereny zdaje się temu zaprzeczać. Z całą pewnością mogło dochodzić do wywożenia wyposażenia hangarów, a nawet być może jakiś elementów np.: drzwi, ale trudno sobie wyobrazić rozmontowanie budynku i załadowania go na wagony, zważywszy iż sowieci przebywali na tych terenach bardzo krótko i to w warunkach wojennych, a to oznacza że komunikacja była sparaliżowana, więc proszę sobie wyobrazić teraz niby w jaki sposób mieli wywieźć taki hangar furmankami? Dla sowietów z całą pewnością łakomym kąskiem były maszyny urządzenia itp., ale nie budynki. Wywożenia budynków jako mienia poniemieckiego mogły się odbywać w lata późniejszych, po wypędzeniu z tych terenów Niemców ( co istotnie czynili w latach 40-tych nie tylko z terenów polski ale i z terenów okupowanych Niemiec, wówczas rozmontowywane były całe zakłady przemysłowe i wywożone na wschód i tu może polega błąd w tych relacjach), wówczas mieli oni czas i środki, ale w 1939 roku nie dysponowali ani jednym ani drugim. Dodatkowym dowodem na to, że ta historia nie do końca jest prawdziwa jest zachowany hangar użytkowany obecnie przez PKP, który był oddany przez Niemców na potrzeby rozbudowującego się węzła kolejowego jako parowozownia.
Następną sprawą jest fakt, że baza lotnicza już w 1939 roku posiadała bocznicę kolejową ( tor na który były wtaczane cysterny z paliwem ). Również nie do końca prawdą jest że w 3 niemcy zbudowali hangary, bo w 1939 roku jak już pisałem również tam istniały hangary, a Niemcy odbudowali tylko w miejsce przez siebie zniszczonych i rozbudowali baze w kierunku na wsch.

Usuwam fotki jako błędnie rozpoznane lotnisko

admin wrote:
Mozhno ssylku?

Proszę tu

.

Fotka nie przedstawia Małaszewicz prawdo podobnie chodzi o lotnisko w Dęblinie. Przy budynkach administratury które na owym zdjęciu powinny się znajdować nie ma śladu po budynku w kształcie litery "H". Zdjęcie lotnicze polecam poszukać w lepszej rozdzielczości widać na nim rosyjskie maszyny
głównie dwusilnikowe Pe-2 w dolnej części lotniska i myśliwce wzdłuż pasów możliwe że jaki 9 gdyż na lotnisku przezbrajano pilotów z jak-ów 3 na 9.

Na pewno nie są to Małaszewicze. Za dużo wysokich budynków i dość szeroko rozlokowane. I ta droga mi nie pasuje. Nie mogę znaleźć punktu odniesienia.

Zdjęcie przedstawia hangar ocalały po wojnie widoczny na zdjęciu lotniczym z rejonu 3-go. Został zaadaptowany na potrzeby wagonowni i stoi do dzisiaj.

Wojnę przetrwały dwa hangary, drugi zaś rozebrano póżniej z powodu złej eksploatacji. Siarka z parowozów przeżerała dach.

Być noże macie racje (wiele zdjęć jest błędnie podpisanych), że to nie Małaszewicze, ale jak wiemy w Małaszewiczach był trzypiętrowe koszarowce, jak wiemy znajdowały się dwa betonowe zbiorniki paliwa, na północ od nich znajdowała się droga Warszawa-Terespol z podobnym zakrętem jak na zdjęciu. Pozostaje tylko na miejscu sprawdzić jak są umieszczone pozostałości po tych zbiornikach i będzie na 100% wiadomo